Kallas Belgrad’da: Sırbistan’ın AB üyeliği stratejik hedef olmaya devam ediyor

Sırbistan’ın Avrupa Birliği üyeliğinin, ülkenin stratejik tercihlerine bağlı olduğunu belirten AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Belgrad’da Cumhurbaşkanı Aleksandar Vučić ve hükümet yetkilileriyle yaptığı görüşmenin ardından, üyelik sürecinin somut reformlar gerektirdiğini vurguladı.

Kallas, Batı Balkan turunun ilk durağı olan Belgrad’da yaptığı açıklamada, ‘Sırp siyasi liderliğiyle yaptığım görüşmelerden, AB üyeliğinin hâlâ stratejik bir hedef olduğu açıkça anlaşılıyor,’ dedi ve ekledi: ‘Bu sözleri destekleyecek ve kanıtlayacak eylemler de görmemiz gerekiyor.’

Kallas, “Sırbistan’ın AB yolunda ilerlemesi reformlarla mümkündür,” diyerek, “Üyelik için kestirme yollar yok. Gerçek ilerleme burada, Belgrad’da sağlanmalıdır,” dedi.

AB Dış Politika Şefi ayrıca Vučić’in Moskova’daki Zafer Günü geçit törenine katılımına da değindi. Brüksel tarafından sert şekilde eleştirilen bu ziyarete Kallas da karşı çıkmış ve Sırp lideri 9 Mayıs kutlamaları için Rusya’ya gitmemesi konusunda uyarmıştı.

“Ukrayna’da bu korkunç savaşı yürüten (Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin) ile yan yana durmanın neden gerekli olduğunu gerçekten anlamıyorum,” diyen Kallas, “Cumhurbaşkanı Vučić kendi bakış açısını anlattı. Bu konuda oldukça kapsamlı bir görüşme gerçekleştirdik,” şeklinde konuştu.

Vučić ise daha önce yaptığı açıklamalarda, “Sırbistan ve Sırp halkı, İkinci Dünya Savaşı’nda faşizme karşı zaferin kazanılmasına büyük katkı sağladı,” demiş ve bu nedenle Rusya’daki törenlere katıldığını belirtmişti.

“Ekim ayında bu konuyu konuştum ve herkese gideceğimi söyledim. Kimseye yalan söylemedim. Gideceğim yeri önceden duyurdum. Bunu yapmayan birçok kişi de sonunda orada ortaya çıktı,” diyen Vučić, bu açıklamayı bu ayın başında Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa ile Belgrad’da yaptığı görüşmenin ardından yapmıştı.

Vučić, Sırbistan’ın AB üyeliğini desteklediğini söylese de Rusya ve Çin ile yakın ilişkilerini sürdürmesi nedeniyle eleştiriliyor.

Belgrad hükümeti, Kasım 2024’te Novi Sad’da bir tren istasyonu çatısının çökmesi sonucu 16 kişinin hayatını kaybetmesinin ardından başlayan ve yedi aydır devam eden, öğrencilerin öncülük ettiği büyük yolsuzluk karşıtı protestolar nedeniyle iç kamuoyunda baskı altında.

Kallas, protesto eden öğrencilerle de bir araya geldiğini belirterek, Sırbistan’ın basın özgürlüğünü geliştirmesi, yolsuzlukla mücadele etmesi ve seçim reformlarını hayata geçirmesi gerektiğini vurguladı.

“Bu reformlar, son haftalarda yüz binlerce protestocunun talep ettiği gibi, Sırbistan halkına gerçek faydalar sağlayacaktır. Üniversitelerin özerkliği mutlaka korunmalıdır,” dedi.

Kallas ayrıca, 2008’de bağımsızlığını ilan eden ve Sırbistan’ın hâlâ tanımadığı eski Sırp eyaleti Kosova ile ilişkilerin normalleştirilmesinin önemine dikkat çekti. Kosova’yı çoğu Batılı ülke tanıyor.

Brüksel’in arabuluculuğundaki Kosova-Sırbistan görüşmeleri uzun süredir donmuş durumda olsa da, Kallas normalleşmenin “Sırbistan’ın Avrupa geleceği için temel bir şart” olduğunu belirtti.

“Geçmişi geride bırakıp ortak geleceğe odaklanmanın zamanı geldi,” diyen Kallas, “Belgrad ve Priştine temsilcilerini en kısa sürede Brüksel’e davet ederek somut adımları konuşmayı planlıyorum,” dedi.

Batı Balkanlardaki altı ülke AB üyelik sürecinde farklı aşamalarda bulunuyor. Arnavutluk ve Karadağ en ilerideki adaylar olarak görülüyor. Sırbistan, Kuzey Makedonya ve Bosna-Hersek aday ülke statüsündeyken, Kosova henüz potansiyel aday konumunda.

Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya yönelik geniş çaplı işgali, Avrupa liderlerini bu ülkelerin AB’ye katılımı konusunda daha kararlı olmaya itmişti.

Kallas, “Batı Balkan ülkelerinin mevcut genişleme politikasını değerlendirmeleri için güçlü bir şekilde teşvikte bulunacağım,” dedi.

Görüşmenin ardından X platformunda yaptığı paylaşımda da, “Sırbistan’ın AB’ye katılım sürecinde ilerlemesini görmek istiyorum,” ifadesini yineleyen Kallas, “Bunun için siyasi liderler gerekli reformları hayata geçirmeli ve ülkenin stratejik yönünü netleştirmelidir. Bu da en iyi şekilde güveni yeniden inşa ederek ve demokratik ilkelere sadık kalınarak yapılabilir” dedi.

euronews