K. Makedonya’da maden kaynaklarının işletilmesi için dokuz ayda 931 milyon denar ücret toplandı

Kuzey Makedonya Enerji, Maden ve Mineral Hammaddeleri Bakanlığı, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde mineral hammadde işletme ücretlerinden 384.166.062 denar tahsil edildiğini ve bunun 2024’ün aynı dönemine göre iki buçuk kat artış anlamına geldiğini açıkladı.

Geçen yılın aynı çeyreğinde tahsilat 147.703.963 denar düzeyindeydi.

Bu sonuç, 2025 yılının ilk dokuz ayında elde edilen etkileyici performansın devamı olarak görülüyor.

1. çeyrek 2025: 260.327.223 denar (2024’te 110.576.324 denar)
2. çeyrek 2025: 286.355.517 denar (2024’te 133.576.534 denar)

Toplamda, 2025’in ilk üç çeyreğinde tahsilat 931 milyon denarı aşarak tarihî bir seviyeye ulaştı. Bu rakam, 2024’ün aynı dönemine göre iki buçuk katlık artışa işaret ediyor.

İmtiyaz Sahiplerine Uyarı: Ödemelerini Yapmayanlar Sözleşme Feshi Riskiyle Karşı Karşıya

Bakanlık, tahsilatın daha da artmasını bekliyor. Bunun nedeni, yükümlülüklerini henüz yerine getirmeyen imtiyaz sahiplerine resmî uyarılar gönderilmiş olması. Yasal sürede ödeme yapmayanların sözleşmelerinin tek taraflı feshedileceği bildirildi.

Hükümet, bakanlığın önerisi üzerine son dönemde 46 adet tek taraflı fesih kararı aldı. Bunların bir kısmı, imtiyaz ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle verildi.

Başarıyı Getiren Önlemler

Bakanlık, yüksek tahsilatın aşağıdaki tedbirlerin sonucu olduğunu belirtiyor:

Güçlendirilmiş denetimler: Düzenli ve olağanüstü saha kontrolleriyle yasal yükümlülüklere uyumun sağlanması.

Yazılı uyarılar ve yaptırımlar: Ödemelerini geciktiren şirketlere resmi ihtarlar; yasalara uymayanlara sözleşme feshi.

1 Ocak 2025’ten itibaren yeni tarifeler: Ücretler bazı kaynaklarda %100’e kadar artırıldı, böylece doğal kaynak kullanımında daha adil gelir sağlandı.

Not: Enerji amaçlı mineraller (ör. kömür) bu artıştan muaf tutuldu; elektrik fiyatlarına baskı yapılmaması amaçlandı.

Yerel Topluluklara ve Devlete Doğrudan Katkı

Artan tahsilat, hem imtiyaz alan belediyelerin bütçelerine hem de devlet bütçesine ek kaynak sağlıyor. Bu gelirler:

Belediyelerin bütçe güçlendirmesinde,

Komunal altyapı yatırımlarında,

Enerji dönüşümü ve sürdürülebilir kalkınma projelerinde,

Çevre koruma faaliyetlerinde

kullanılacak.

“Şeffaf ve Adil Kaynak Yönetiminde Yeni Standartlar”

Bakanlık, bu sonuçların doğal kaynakların yönetiminde şeffaflık, hesap verebilirlik ve sürdürülebilirlik hedeflerine olan bağlılığın göstergesi olduğunu vurguladı.

Açıklamada, mineral hammadde işletmelerinden elde edilen ekonomik faydaların artırılması, yerel topluluklara destek verilmesi ve uzun vadeli kalkınmanın sağlanmasının temel öncelik olduğu belirtildi.