Bulgaristan’ın ilk yerli uçağı 110 yıl önce havalandı

10 Ağustos 1915 tarihinde Bojurişte’de ilk Bulgar uçağının deneme uçuşu gerçekleştirildi. Uçağın tasarımcısı, günümüze dek tüm pilot ve mühendislerinin eğitim gördüğü ders kitaplarında adı geçen mucit Asen Yordanov’dur.

Asen, çocukluğundan beri uçmaya karşı meraklıydı. Zengin bir mühendis ve kimyager olan babası Dr. Hristo Yordanov’un aile çiftliğinde kuşların nasıl uçtuğunu anlamaya çalıştı, ağaçlardan atlayıp onların uçuşunu taklit etti. Paris’te pilot okuluna kaydolma fırsatı bulsa da Birinci Dünya Savaşı’nın başlangıcında Bulgaristan’a döndü ve 16 yaşında Svilengrad yakınlarındaki hava üssünde uçak teknisyeni olarak çalışmaya başladı. Aynı zamanda uçak tasarımı üzerinde çalıştı ve yaklaşık bir yıl içinde tasarladığı uçak modeli, özel bir devlet komisyonu tarafından onaylandı ve icat olarak ilan edildi.

Bulgaristan’ın Birinci Dünya Savaşı’na katılımına son veren 1919 tarihli Neuilly Antlaşması’nın maddelerinden biri, ülkemizin kendi havacılık filosuna sahip olmasını yasaklıyordu. Bu da, “Asen Hristov Yordanov” uçağının seri üretime geçmesini engelliyordu. Ancak, uçak mühendisinin önünde ABD’ye gidip yerleşmek gibi inanılmaz bir fırsat penceresi açıldı. Asen Yordanov, 1921 yılında 100 günden fazla sürmeyecek bir uçakla dünya turu için uluslararası bir yarışma düzenleneceği haberini aldı. Kazananın ödülü ise 1 milyon dolardır.

Asen dışında, bir başka pilot – Aleksandır Stoyanov da Amerika’ya gitti. Yol masraflarını şahsen dönemin Bulgaristan Başbakanı Aleksandır Stamboliyski karşıladı. Yarışmanın iptal edilmesine rağmen, Asen Yordanov ABD’deki kalış süresini uzatmak istedi ve daha sonra buraya kalıcı olarak yerleşti. Çizimci olarak çalışmaya başlayan Yordanov, önde gelen uçak üretim şirketinde baş tasarımcı pozisyonuna kadar yükseldi ve dünyanın ilk çok amaçlı uçağı olan “Douglas DC-3”ü yaratma hayalini gerçekleştirdi.

bnr