Sudan’da kriz derinleşiyor! Ordunun içinde sessiz bir savaş hakim

Nisan 2023’ten bu yana Sudan Ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında süren iç savaş, son haftalarda kritik gelişmelere sahne oluyor. ABD’nin Sudan’a yönelik “kimyasal silah kullanımı” gerekçesiyle açıkladığı yaptırımların ardından ordu içindeki İslami hareketlerle yaşanan anlaşmazlıklar gün yüzüne çıkmaya başladı.

HDK Batı ve Güney Kordofan’da İlerledi

HDK, son olarak Batı Kordofan’daki El-Huvey ve Güney Kordofan’daki El-Dubeybat bölgelerinde ordu yanlısı milis güçleri ve radikal İslami Hareket’e bağlı birlikleri gerilettiğini duyurdu. Yapılan açıklamada, “İslami Hareket Terör Ordusu” olarak adlandırılan gruplara karşı yürütülen operasyonlarda büyük kazanımlar elde edildiği, 800’den fazla kayıp verdirildiği, çok sayıda askeri teçhizatın ele geçirildiği belirtildi.

Ordu İçindeki İslami Hareketlere Tepki Artıyor

HDK’nın bu ilerleyişi, ordu içinde İslami hareketlere olan güveni sarstı. Bazı kaynaklar, hükümet içindeki bu grupların temsil oranlarının azaltılması yönünde eğilimlerin güçlendiğini bildiriyor. Silahlı grupların sahadan çekilmesi ve birçok liderin ülkeyi terk etmesi, fiili bir çözülmeye işaret ediyor. Sudan merkezli “Tesribat” araştırma sitesine göre, Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Osman el-Hüseyin başkanlığında yapılan toplantıda, Burhan’ın silahlı İslami hareketleri destekleme politikası sert biçimde ele alındı. Bu toplantının ardından, ordunun bu gruplarla arasına mesafe koyma kararı aldığı ve asker toplama faaliyetlerinin tamamen durdurulmasına karar verildiği bildirildi.

İslami Hareket Devlet İçindeki Nüfuzunu Artırmak İstiyor

Aynı raporda, İslami Hareket’in ordu içindeki etki alanını genişlettiği, devletin kilit pozisyonlarında daha fazla söz sahibi olmayı hedeflediği vurgulandı. Gözlemciler, bu gelişmeleri ordunun İslami Hareket’e boyun eğdiği şeklinde yorumluyor.

Başbakan İdris: “Henüz Hükümet Kurulmadı”

Bu süreçte, Başbakan Kamel et-Tayyib İdris, bazı milis grupların yeni hükümette yer alacağı iddialarını yalanladı. İdris, Juba Barış Anlaşması’nın yükümlülüklerine bağlı kalınacağını belirterek, henüz somut bir adım atılmadığını açıkladı. Ancak milis grupların fedakârlıklarını küçümsemediğini vurguladı.

İslamcı Kanattan Burhan’a Sert Eleştiriler

2024 Aralık ayında İslami Hareket’in vaizlerinden Abdülhay Yusuf, ordu komutanı Abdülfettah el-Burhan’ı açıkça hedef alarak “dini olmayan hain” ifadesini kullandı. Bu açıklama, İslami hareketin ordudaki kontrolünü pekiştirdiği yönünde değerlendirmelere neden oldu. Burhan ise bu eleştirilere, “Ordu tüm Sudanlılarındır, kimseye ait değildir” diyerek sert bir yanıt verdi. Ardından, İhvan’a karşı daha sert bir tutum aldığı ve bazı subayların da desteğini kazandığı bildirildi.

İslamcılar Geçici Geri Adım Atabilir

El-Rakuba gazetesine göre, İslami Hareket şu an için doğrudan bir çatışmadan kaçınarak, “fırtınanın önünde eğilme” stratejisi izliyor. Asıl hedefin, HDK’nın tamamen ortadan kaldırılması ve ardından Burhan’ın iktidardan uzaklaştırılması olduğu ifade ediliyor.