Rusya-Ukrayna savaşında gözler İstanbul’daki görüşmeye çevrildi

Şubat 2022’de başlayan kanlı savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna’yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul’da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025’te de yine İstanbul’da, Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başardı.

Rusya ile Ukrayna arasında, İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde 16 Mayıs’ta müzakereler yapıldı. Ukrayna ve Rusya heyetleri arasındaki ikinci görüşmelerin, bugün saat 13.00’te İstanbul’da Çırağan Sarayı’nda yapılması bekleniyor.

İki taraf, müzakerelerde “1000 kişiye 1000 kişilik” büyük bir esir takasının yapılması, olası ateşkese yönelik görüşlerin ayrıntılı olarak sunulması, ardından da müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kaldı.

İki ülke, İstanbul’da anlaşmaya varılan esir takasının 25 Mayıs’ta tamamlandığını duyurdu.

Uluslararası aktörler, İstanbul’daki sürecin başlamasından duydukları memnuniyeti sık sık dile getirirken, Türkiye’nin ev sahipliğindeki görüşmeler dünya basınında da geniş yankı buldu.

Türkiye, arabuluculuk çalışmalarına devam etti

Türkiye, tarafların barışa ulaşması için diplomatik temaslarını hız kesmeden sürdürürken Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, bu hafta hem Moskova hem de Kiev’i ziyaret etti.

Rusya’nın başkenti Moskova’yı 26-27 Mayıs’ta ziyaret eden Fidan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından kabul edilirken, Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve üst düzey Rus yetkililer ile görüşmeler yaptı.

Fidan, Lavrov ile görüşmesinde, “Rusya’nın Ukrayna ile doğrudan müzakereler için İstanbul’u tercih etmesi, ülkelerimizin istikrar tesisine dönük ortak anlayışın tezahürüdür.” ifadesini kullanırken, Lavrov da “Türkiye’nin yeniden Ukrayna tarafıyla doğrudan müzakere imkanlarını sağlamasına değer veriyoruz.” dedi.

Bakan Fidan, Rus mevkidaşıyla yaptığı ortak basın toplantısına müteakip görüşmelerin de Türkiye’de yapılması konusundaki talebi Putin’e ilettikleri belirtmişti.

Rusya’dan yeni turun İstanbul’da yapılması teklifi

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, 28 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, Ukrayna’ya yeni tur müzakereleri 2 Haziran’da İstanbul’da gerçekleştirmeyi teklif ettiklerini duyurmasıyla bütün gözler yeniden Türkiye’ye çevrildi.

Yine Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy başkanlığındaki heyetin, “sürdürebilir bir çözüm için Rusya’nın hazırladığı memorandumu” Ukrayna heyetine sunmaya ve 2 Haziran’da müzakerelerin ikinci turunda gerekli açıklamaları yapmaya hazır olduğunu bildiren Lavrov, Türkiye’ye teşekkürlerini iletti.

Kremlin de Rus heyetinin İstanbul’a yola çıkacağını ve müzakerelerin 2. turu için pazartesi sabahı hazır olacağını bildirdi.

Ukrayna, Savunma Bakanı Umerov liderliğindeki heyetle İstanbul’da olacak

Dışişleri Bakanı Fidan, Rusya ziyaretinin ardından Ukrayna’nın başkenti Kiev’e çalışma ziyaretinde bulundu.

Ukrayna’da Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha başta olmak üzere, üst düzey yetkililerle bir araya gelen Fidan, Sybiha ile basın toplantısında Türkiye’nin kalıcı barışa ulaşılmasına yönelik çağrısını yineledi.

Fidan, Türkiye’nin her iki tarafla da olan iyi ilişkisine atıfta bulunarak, müzakere masasında kalındığı sürece, muhakkak bir ilerleme görülebileceğini vurguladı.

Ukrayna tarafı, ilk başlarda müzakerelerin 2. turundan önce Rusya tarafından hazırlanan memorandumu görmek istediğini aktardı.

Bugün ise Zelenskiy, bugün İstanbul’da düzenlenecek barış görüşmelerine katılmak üzere Ukrayna heyetini belirlediğini duyurdu.

Buna göre Ukrayna heyetine Savunma Bakanı Rüstem Umerov başkanlık edecek.

Trump’tan Putin’e “iki hafta süre var” mesajı

ABD Başkanı Donald Trump, hem seçim süreci hem de göreve geldikten sonra savaşı bitireceğine yönelik sözler söylüyor.

Müzakere sürecine destek veren ABD’li yetkililer, ilk tur görüşmelerin ardından Ruslar ile üst düzey telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.

Trump ile Putin de 19 Mayıs’ta telefonda görüşürken, Trump, bunun çok iyi geçtiğini aktararak, Rusya ve Ukrayna arasında müzakerelerin hemen başlayacağını duyurdu. Trump, son zamanlarda Rusya’nın Ukrayna ile ateşkese ulaşma konusunda yavaş hareket ettiğini savunarak, bundan memnuniyet duymadığını belirtti.

ABD lideri, Rusya’nın Ukrayna’ya hava saldırılarının ardından, 26 Mayıs’taki açıklamasında Putin’in “tamamen çıldırdığını” söyledi.

Trump, başka bir açıklamasında ise Putin’in “ateşle oynadığını” ve kendisi olmasa Rusya’nın başına “çoktan çok kötü” şeylerin gelmiş olacağını aktardı.

Putin’e “bizi oyalama” uyarısı da yapan Trump, oyalandıkları halde farklı şekilde karşılık vereceklerini, birkaç hafta içinde oyalanıp oyalanmadıklarını söyleyeceğini açıkladı.

Rusya ise Trump’ın, Ukrayna’nın Rus şehirlerine saldırıları konusunda bilgilendirilmediğini söylerken; Ruslar, ABD’li liderin sert açıklamalarına ilişkin, Trump ve ABD’li yetkililerin “duygusal olarak aşırı yüklenmiş” olabileceğini belirtiyor.

Ukrayna lideri Zelenskiy’yi de eleştiren Trump, Ukraynalı liderin “bu şekilde konuşarak ülkesine iyilik yapmadığını” savundu.

Öte yandan Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul’da doğrudan görüşme ve müzakere yapılmasının umulduğu ve toplantının gerçekleşeceğine inanıldığı belirtildi.

ABD’nin bu görüşmelere bir temsilci gönderip göndermeyeceği ise henüz belli değil.

Müzakereden önce çatışma hız kazandı

Taraflar pazartesi İstanbul’da masaya oturmaya hazırlanırken, cumartesiyi pazara bağlayan gece şiddetli saldırı haberleri geldi.

Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın Murmansk, İrkutsk, İvanovo, Ryazan ve Amur bölgelerindeki askeri hava üslerine FPV insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı düzenlediğini ve bazı uçakların alev aldığını açıkladı.

Saldırılar, Rusya’nın kuzeybatı, güneybatı ve doğusundaki toprakların iç kesimlerine ulaştı.

Ukrayna kaynaklı sosyal medya hesaplarında, Ukrayna ordusunun Rusya’ya yönelik büyük çaplı bir İHA operasyonu yaptığı belirtildi.

Saldırılarda A-50 erken uyarı uçakları, Tu-95 ve Tu-22M3 bombardıman uçakları dahil 40’tan fazla Rus uçağının hasar aldığı iddia edilirken, bazı bombardıman uçaklarına yönelik saldırıların gerçekleştiği Ukrayna kaynaklı görüntüler hızla yayıldı.

Saldırıların Murmansk, Ryazan, İrkutsk ve İvanovo bölgelerindeki Rus hava üslerine düzenlendiği ileri sürüldü.