Makedonya’da İlk Ulusal Yapay Zekâ Merkezi Kuruluyor

Makedonya, Avrupa’nın teknolojik gelişim sürecine önemli bir adımla katılıyor.

Ülkenin ilk Ulusal Yapay Zekâ Merkezi olan “Vezilka”, Avrupa süper bilgisayar ağına doğrudan bağlı olacak ve Avrupa’daki Yapay Zekâ Fabrikaları (AI Factories) ağına entegre edilecek.

Merkez, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen ve yaklaşık 6 milyon avro değerindeki bir proje kapsamında hayata geçirilecek. Proje, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen tarafından da kamuoyuna duyuruldu.

Yapay Zekâ Artık Makedonca Konuşacak

Proje kapsamında ilk hedef, Makedonca diline dayalı yerel bir dil modeli oluşturmak. Şu anda yapay zekâ sistemlerinde Makedonca içeriklerin eksik olması nedeniyle bu sistemler büyük ölçüde Bulgarca ve diğer Slav dillerine dayanıyor. “Vezilka” ile birlikte Makedonca metinler, belgeler ve kültürel içeriklerle beslenecek bir model geliştirilecek.

“Bu dil modeli Makedonya’daki sunucularda çalışacak. Böylece veri gizliliği ve dijital egemenlik korunacak,” açıklamasını yapan Prof. Dr. Dimitar Trajanov, bu adımın Makedonya’nın dijital ekonomisinde üretkenliği artıracağını vurguladı.

Dil modeli tamamlandıktan sonra yapay zekâ çözümleri; kamu yönetimi, sağlık, enerji ve tarım gibi alanlarda kullanılacak.

Eğitim ve İnovasyon Merkezi de Kurulacak

“Vezilka”, sadece teknolojik altyapı sunmakla kalmayacak; aynı zamanda Yapay Zekâ Eğitim ve Araştırma Merkezi olarak da faaliyet gösterecek. Merkezde eğitim programları, atölyeler ve uygulamalı projeler düzenlenecek.

“Bu sadece teknolojiye değil, aynı zamanda insana yapılan bir yatırım. Araştırmacılar, akademisyenler, profesyoneller ve girişimciler için bir fırsat,” diyen Dijital Dönüşüm Bakanı Stefan Andonovski, projenin Makedonya’nın dijital geleceği açısından stratejik önem taşıdığını belirtti.

Bölgesel Katılım ve Avrupa ile Teknolojik Uyum

“Vezilka”, Yunanistan’daki Avrupa AI Fabrikası “Pharos” ile entegre çalışacak. Proje aynı zamanda, Avrupa Birliği’nin Batı Balkan ülkelerini dijital dönüşüme dahil etme stratejisinin bir parçası. Makedonya’nın yanı sıra Sırbistan da bu projeye dâhil edildi.

AB, yapay zekâ alanında ABD ve Çin gibi küresel liderlerin gerisinde kalmamak için bölgesel iş birliklerini artırarak teknolojik bağımsızlık hedefliyor.