Kosova Meclisi, 15 Nisan’da başlayan ve bugüne kadar tam 6 kez ertelenen Genel Kurul oturumuna 27 Nisan 2025 tarihinde devam etti. Genel seçimlerde birinci parti olarak çıkan Kendin Karar Al Hareketi (Vetevendosje), meclis başkanlığı için bir kez daha eski Adalet Bakanı Albulena Haxhiu’yu aday gösterdi. Ancak yapılan oylamada Haxhiu, meclis başkanı seçilebilmek için gerekli olan 61 oyu alamadı ve sadece 57 milletvekilinin desteğini toplayabildi. Bu sonuç üzerine geçici meclis başkanı, oturumu 29 Nisan’a erteledi. Kosova’da hükümet kurma sürecinin başlayabilmesi için meclis başkanının seçilmesi gerektiğinden, bu durum ülkedeki siyasi belirsizliği daha da derinleştiriyor.
Vetevendosje, 9 Şubat’ta gerçekleştirilen genel seçimlerde 120 sandalyeli Kosova Meclisi’nde 48 sandalye kazanarak en büyük parti olmuştu. Parti, meclis başkanlığı için Albulena Haxhiu’yu ısrarla aday göstermeye devam ediyor. Ancak Haxhiu, daha önceki oylamalarda olduğu gibi bu kez de yeterli desteği alamadı. 19 Nisan’daki ilk iki tur, 23 Nisan’daki üçüncü tur ve 25 Nisan’daki dördüncü tur oylamalarda da Haxhiu, 61 oy barajını aşamadı. Bu durum, Vetevendosje’nin diğer partilerle uzlaşma sağlayamamasından kaynaklanıyor.
Kosova Demokratik Partisi (PDK) ve Kosova Geleceği İçin İttifak (AAK) genel başkanları, Vetevendosje’nin Haxhiu dışında bir aday önermesi durumunda bu adayı desteklemeye açık olduklarını belirtmişti. Ancak Vetevendosje, şu ana kadar Haxhiu’nun adaylığında ısrarcı oldu. Bu tutum, meclis başkanlığı seçimini bir çıkmaza sürüklerken, Kosova’da yeni hükümetin kurulmasını da geciktiriyor.
9 Şubat’taki genel seçimlerin resmi sonuçlarına göre, Kosova Meclisi’nde sandalye dağılımı şu şekilde gerçekleşti:
-
Kendin Karar Al Hareketi (Vetevendosje): 48 sandalye
-
Kosova Demokratik Partisi (PDK): 24 sandalye
-
Kosova Demokratik Birliği (LDK): 20 sandalye
-
Kosova Geleceği İçin İttifak (AAK/NISMA): 8 sandalye
Mecliste ayrıca, çoğunluk olmayan topluluklara ayrılan 20 sandalye bulunuyor. Bu sandalyelerin dağılımı ise şöyle:
-
Sırp Listesi: 9 sandalye
-
Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP): 2 sandalye
-
IRDK, NDS, SPO, VAKAT, PLE, SDU, PAI, JGP, PREBK: Her biri 1’er sandalye
Bu dağılım, Vetevendosje’nin tek başına hükümet kurmak için yeterli çoğunluğa sahip olmadığını gösteriyor. Yeni hükümetin kurulabilmesi için meclisin 61 sandalyesinin güvenoyu vermesi gerekiyor. Ancak meclis başkanı seçilmeden hükümet kurma süreci resmi olarak başlayamıyor.
Kosova’da siyasi sistem gereği, hükümet kurma süreci meclis başkanı ve yardımcılarının seçilmesiyle start alıyor. Meclis başkanı seçimi, hem sembolik hem de işlevsel açıdan önemli bir adım. Başkan, meclis oturumlarını yönetiyor ve hükümet kurma görüşmelerinde kilit bir rol oynuyor. Ancak Vetevendosje’nin Haxhiu üzerindeki ısrarı ve diğer partilerin bu adaylığa mesafeli duruşu, süreci tıkamış durumda.
PDK ve AAK’nın Haxhiu dışında bir adaya destek verebileceklerini açıklaması, Vetevendosje’ye bir uzlaşma çağrısı olarak değerlendiriliyor. Ancak Vetevendosje’nin bu önerilere nasıl yanıt vereceği henüz netleşmedi. Parti, Haxhiu’nun adaylığını sürdürmekte kararlı görünüyor. Bu durum, Kosova’da siyasi istikrarın sağlanmasını zorlaştırıyor ve halk arasında belirsizlik yaratıyor.
Kosova, genç bir demokrasi olarak siyasi krizlere yabancı değil. Ancak mevcut meclis başkanı seçimi krizi, ülkedeki ekonomik ve sosyal sorunların çözümünü daha da zorlaştırıyor. Vetevendosje’nin lideri Albin Kurti, seçimlerde halktan güçlü bir destek almış olsa da, diğer partilerle koalisyon kurma veya uzlaşma sağlama konusunda zorluklar yaşıyor. PDK ve AAK gibi muhalefet partilerinin tutumu, önümüzdeki günlerde sürecin seyrini belirleyecek.
29 Nisan’da yapılacak bir sonraki oturum, Kosova siyaseti için kritik bir dönemeç olacak. Vetevendosje’nin Haxhiu’nun adaylığında ısrar edip etmeyeceği ya da yeni bir aday önerip önermeyeceği merak konusu. Aynı zamanda, muhalefet partilerinin uzlaşma önerilerine nasıl yaklaşacağı da sürecin gidişatını etkileyecek.
Sonuç
Kosova Meclisi’nde devam eden meclis başkanı seçimi krizi, ülkedeki siyasi belirsizliği artırıyor. Albulena Haxhiu’nun beşinci kez gerekli oyu alamaması, Vetevendosje’nin diğer partilerle uzlaşma sağlamakta zorlandığını gösteriyor. Kosova’da hükümet kurma sürecinin başlayabilmesi için meclis başkanının seçilmesi şart. 29 Nisan’daki oturum, bu krizin çözümüne yönelik önemli bir adım olabilir. Ancak mevcut tablo, Kosova’nın siyasi istikrar yolunda daha fazla çaba sarf etmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Halk, liderlerden uzlaşma ve çözüm odaklı bir yaklaşım bekliyor.