Türk Vatandaşlarına Yönelik Şiddet Olayı Podgorica’yı Sarsıyor

Bu haber, Karadağ Türk linç girişimi

Sabah saatlerinde polis operasyonu genişledi: İki Türk vatandaşı (kimlikleri gizli tutuluyor) gözaltına alındı; ayrıca semtteki bir otelde kalan 45 Türk turist daha sorguya çekildi. Bazıları pasaportlarına el konuldu, bazıları sınır dışı edildi. Yerel medya, olayın “etnik nefret”e dönüştüğünü yazdı: Saldırı sonrası yüzlerce Karadağlı, saldırganların kaldığı apartmanın önünde toplandı ve “Türkleri kovun” sloganları attı. Polis, kalabalığın apartmana girmesini engellemek için barikat kurdu; taşkınlık girişimleri gaz bombalarıyla bastırıldı. Vijesti, “Linç tehlikesi atlatıldı” başlığıyla haberi verdi, ancak sosyal medyada videolar hızla yayıldı – X’te #PodgoricaTurks etiketiyle 15 binden fazla paylaşım yapıldı.

Karadağ İçişleri Bakanlığı, akşam saatlerinde resmi açıklama yaptı: “Olay bireysel bir kavgadan kaynaklanmış olsa da, etnik boyut kazanmıştır. Kamu düzenini korumak için önlemler alınmıştır.” Ancak, muhalefet lideri Rifat Fejzić, X hesabından sert tepki gösterdi: “Belgrad mı Türkiye’yi Karadağ üzerinden cezalandırıyor?” Fejzić, olayı Sırbistan Başkanı Aleksandar Vučić’in 8 Ekim’de Türkiye’nin Kosova’ya drone sevkiyatını eleştirmesine bağladı – “Vučić Türkiye’yi saldırdı” başlıklı bir makaleyi paylaşarak.

Bu, Balkanlar’daki jeopolitik gerilimleri (Kosova sorunu) gündeme getirdi; Sırbistan‘ın Karadağ’daki etki alanını kullanarak Türkiye’ye “dolaylı mesaj” verdiği iddiaları yükseldi.Türk Vatandaşlarının Tepkileri ve Diplomatik Boyut Türkiye Dışişleri Bakanlığı, 27 Ekim sabahı acil açıklama yaptı: “Karadağ makamlarından vatandaşlarımızın can güvenliğinin sağlanmasını talep ediyoruz.” Podgorica Büyükelçiliği, Türk turistlere “seyahat uyarısı” yayınladı; 500’den fazla Türk’ün tatil için Karadağ’da olduğu tahmin ediliyor. Türk medyası (örneğin, TRT Haber ve CNN Türk), olayı “linç girişimi” olarak nitelendirdi; Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Karadağ Başbakanı Spajić ile telefon görüşmesi yaptı. Spajić, “Vizesiz rejim askıya alınıyor; Türk vatandaşları için 90 gün vize zorunlu hale getirilecek” dedi – bu, 2016’dan beri devam eden kolaylık rejiminin sonu anlamına geliyor.

Olayın diplomatik yankıları hızlı yayıldı. AB Komisyonu, Von der Leyen’in Balkan turu sırasında (20-23 Ekim) Karadağ’ı ziyaret etmişti; şimdi etnik gerilimler, AB entegrasyon sürecini (2028 üyelik hedefi) tehdit ediyor. Balkan Insight, “Etnik nefret, Growth Plan fonlarını riske atabilir” analizini yayınladı. X’te Türk kullanıcılar #KaradagTurklereLinç etiketiyle kampanya başlattı; 20 bin paylaşım arasında, “Turizm boykotu” çağrıları öne çıktı. Karadağ Turizm Bakanlığı, “Olay izole; turistleri etkilemez” dese de, rezervasyonlarda %15 düşüş raporlandı.Tarihsel bağlamda, Karadağ’daki Türk topluluğu (yaklaşık 5 bin kişi) Osmanlı mirasıyla bağlantılı; Podgorica’da Türk dernekleri var. Ancak, son yıllarda Balkan milliyetçiliği (Sırbistan etkisiyle) azınlıklara baskı artırdı. 2023’te benzer bir kavgada Sırp-Türk gerilimi yaşanmıştı; uzmanlar, bu olayın “jeopolitik bir provokasyon” olabileceğini söylüyor.

Etnik Gerilimlerin Karşılaştırmalı AnaliziKaradağ’daki etnik olaylar nadir değil; 2022’de Podgorica’da Sırp-Alban kavgası 20 yaralı bırakmıştı. Aşağıdaki tablo, son 5 yıldaki benzer olayları özetliyor:

Bu tablo, gerilimlerin turizm sezonunda arttığını gösteriyor.

Uzmanlara göre, Karadağ’ın %45 Sırp nüfusu, Belgrad’ın propaganda etkisiyle milliyetçiliği körüklüyor. Türkiye’nin Karadağ’a yıllık 100 bin turist gönderdiği düşünülürse, ekonomik kayıp 50 milyon Euro’yu bulabilir.Toplumsal ve