Aleksandra Sanja Velimirović’in TV Programı Röportajı

Velimirović, röportajın son bölümünde Türkiye-Montenegro ilişkilerine odaklanarak, 2025 Ekim ayı sonunda yaşanan vize krizi ve şiddet olaylarını ele aldı. Sunucu Marija Živković, “Balkanlar’da Türkiye’nin rolü ne? Özellikle Montenegro’daki son gerilimler?” diye sorduğunda, Velimirović demecini bu hassas konuya yoğunlaştırdı. “Montenegro-Türkiye ilişkileri, Osmanlı mirasından AB entegrasyonuna uzanan bir köprü olmalı; ama son olaylar, bu köprüyü dinamitleme riski taşıyor” diyerek başladı. Röportajın bu kısmı, Velimirović’in en çarpıcı eleştirilerini içeriyordu; Türkiye vatandaşlarına yönelik vize rejimini “karşılıklı güvensizliğin sembolü” olarak tanımladı. Balkan Insight’ın canlı yayın özetine göre, Velimirović “Vize duvarı, sadece kağıt parçası değil; Balkan halklarının geleceğini baltalayan bir engel” dedi. Bu bölüm, röportajın en uzun ve en tartışmalı kısmıydı – 15 dakikayı aşan konuşma, X’te #VelimirovicMontenegroVisa etiketiyle 18 bin paylaşım aldı ve Euronews tarafından “Balkan-Türkiye diyaloğuna çağrı” olarak başlıklandırıldı.

Türkiye-Montenegro Vize Geriliminin Dezavantajları: Velimirović’in Derin AnaliziVelimirović, demecinde Türkiye-Montenegro ilişkilerinin tarihsel bağlarını hatırlatarak başladı: “Osmanlı döneminde Montenegro, Balkanlar’ın stratejik bir parçasıydı; bugün ise AB adaylığıyla Avrupa’ya açılıyor. Ama Türkiye’nin vize politikası, bu tarihi bağları koparıyor.” Konuşmasını, 29 Ekim 2025 Podgorica’daki şiddet olayına (bir Montenegrini’nin Türk vatandaşları tarafından bıçaklanması iddiası) bağladı: “O olay, trajik bir kaza olsa da, vize rejiminin yarattığı güvensizliği tetikledi. Montenegro hükümeti, AB uyum baskısıyla Türkiye’ye vize zorunluluğu getirdi; ama bu, her iki tarafa da zarar veriyor.”Dezavantajları, ekonomik, kültürel ve jeopolitik boyutlarıyla madde madde sıraladı – röportajın bu anı, izleyicilerden en çok alkış alan kısım oldu:

• Ekonomik Zararlar ve Ticaret Kopukluğu: “Türkiye, Montenegro’nun en büyük ticaret ortaklarından biri; yıllık 150 milyon Euro’luk hacim var. Ama vize engeli, iş insanlarının seyahatini %40 azalttı. Montenegrin turizmciler, Türk yatırımcıları bekliyor – Budva’da 20’den fazla Türk oteli var, ama vize kuyruğu projeleri geciktiriyor.” Velimirović, bir istatistik paylaştı: “2025’te 50 bin Montenegrini’nin Türkiye vize başvurusu reddedildi; bu, Balkan ekonomisine 100 milyon Euro kayıp demek. Türkiye turizmi canlandırmak istiyor, ama kendi duvarını yıkmıyor.”
• Kültürel ve Aile Bağlarının Zayıflaması: “Montenegro’da 5 bin Türk kökenli aile yaşıyor; Osmanlı mirası, ortak bayramlar ve dil benzerlikleri var. Ama vize reddi, aile ziyaretlerini imkansız kılıyor – bir Montenegrini anne, İstanbul’daki oğlunu 6 ayda bir göremiyor. Bu, nesiller arası kopukluk yaratıyor; gençler, ‘Balkan-Türkiye dostluğu’nu sadece kitaplarda okuyor.” Röportajda duygusal bir an yaşandı: Velimirović, “Benzer bir hikaye yaşadım; bir Sırp-Montenegrini arkadaşım, vize yüzünden düğününü kaçırdı. Vize, duvar değil, köprü olmalı.”
• Jeopolitik Riskler ve AB Entegrasyonu Engeli: “Türkiye, Balkanlar’a stratejik bir aktör; ama vize rejimi, Rusya’nın elini güçlendiriyor. Montenegro, AB adayıyken Türkiye’yle entegrasyon kuramıyor – Growth Plan’daki 400 milyon Euro fon, vize uyumsuzluğu yüzünden gecikebilir. Son Podgorica olayında UNICEF’in ‘sıfır hoşgörüsüzlük’ çağrısı boşuna değil; şiddet, vize güvensizliğinden doğuyor.” Velimirović, Türkiye Dışişleri’nin “güvenlik gerekçesi” açıklamasını eleştirdi: “Güvenlik, ekonomik izolasyonla sağlanmaz; aksine, diyalogla. Montenegro Başbakanı Spajić’in vize yasağı, Türkiye’ye misilleme – bu kısır döngü, Balkan barışını zehirliyor.”

Živković, “Peki Türkiye ne yapmalı?” diye sorduğunda, Velimirović “Vizesiz 90 gün rejimini genişletsin; e-Vize’yi basitleştirsin. Bu, hem turizmi %25 artırır hem AB ile köprü kurar” yanıtını verdi. Röportajın bu bölümü, Velimirović’in en vizyoner yanıydı – “Türkiye-Montenegro, Osmanlı’dan miras dostluk; vize, bu mirası yok etmemeli” diyerek bitirdi.Röportajın Türkiye-Montenegro Kısmının Etkileri: Diplomatik ve Medya YankılarıVelimirović’in vize eleştirileri, röportajın en yankı bulan kısmı oldu. Sırbistan medyasında (RTS izleyicileri %65 “katılıyorum” dedi), Montenegro Vijesti ajansı röportajı “Türk duvarına çağrı” başlığıyla yayınladı. Türkiye Dışişleri, “Vize politikamız güvenlik temelli; dostluk devam ediyor” açıklaması yaptı, ama Balkan Insight “Diplomatik gerilim sinyali” analizini yaptı. Euronews, Velimirović’i “Balkan barış elçisi” diye nitelendirdi; X’te #VelimirovicMontenegro, 22 bin paylaşım yaptı – Montenegrini kullanıcılar “Vize duvarı yıkılsın” kampanyası başlattı.Montenegro’da, Başbakan Spajić’in vize yasağı (30 Ekim 2025) sonrası UNICEF’in “hoşgörüsüzlüğe sıfır tolerans” çağrısı, Velimirović’in sözleriyle yankılandı. Balkan bağlamında, röportaj Kuzey Makedonya seçim istifalarını ve Bulgaristan protestolarını tetikledi; vize, AB Growth Plan’ının engeli olarak görüldü. Türk medyasında (CNN Türk), “Balkan gazetecisinden Türkiye eleştirisi” haberleri çıktı; diaspora grupları “Diyalog şart” dedi.Karşılaştırma tablosu (Vize Geriliminin Etkileri):

Bu tablo, Velimirović’in argümanlarını somutlaştırıyor.Velimirović’in Kariyeri ve Röportaj Sonrası PlanlarıVelimirović, 2023 Avrupa Basın Ödülü sonrası “Balkan Dialogues”u genişletti; 2026 için vize temalı podcast serisi planlıyor. Röportaj sonrası, “Montenegro-Türkiye dostluğu vize duvarıyla sınırlanamaz” tweet’i attı – 20 bin beğeni aldı. Uzmanlar, “Bu, Balkan medyasının dönüm noktası; vize eleştirisi, diplomatik diyaloğu tetikleyebilir” diyor.Sonuç: Medya Özgürlüğünün Sesi ve Vize Duvarının EleştirisiAleksandra Sanja Velimirović’in “Oko” röportajı, Sırbistan medyasının sansürünü ve Türkiye-Montenegro vize geriliminin dezavantajlarını aydınlattı. Ekonomik kayıplar, aile kopuklukları ve jeopolitik riskler gibi zararlar, ilişkileri sorgulatıyor. Velimirović’in çağrısı, AB entegrasyonunda köprü kurma umudu veriyor. BalkanGundem.com’da takip edin! Aleksandra Sanja Velimirović Montenegro Türkiye vize demeci 2025, Sırbistan gazeteci röportajı Balkan vize dezavantajları, Velimirović Oko demeci vize politikası gibi aramalarla güncel kalın.