AB Entegrasyonu ve Reform Tartışmaları Zirvede

Von der Leyen’in turu, 20 Ekim Pazartesi Arnavutluk‘un başkenti Tiran’da başladı. Başbakan Edi Rama ile görüşmede, Arnavutluk’un AB müzakerelerinde açılan 22 fasılın ilerlemesi kutlandı, ancak yolsuzluk soruşturmalarının hızlandırılması istendi. Ertesi gün Kuzey Makedonya’da Başbakan Hristiyan Mickoski ve Cumhurbaşkanı Gordana Siljanovska-Davkova ile bir araya gelen Von der Leyen, Growth Plan’ın ilk €941 milyonluk dilimini onayladı. “Reformlar olmadan fonlar gelmez” uyarısını yineledi. Bosna-Hersek ziyareti, haftanın duygusal zirvesiydi: Sel afetinden etkilenen Vogosca ve Zenica’da mağdurlarla buluşan komisyon başkanı, Dayton Anlaşması’nın 30. yılında barış ve istikrarı vurguladı. Ancak, Republika Srpska lideri Milorad Dodik‘in ayrılıkçı söylemleri eleştirildi.

Sırbistan ayağı, 22 Ekim Çarşamba günü gerilimli geçti. Vuçiç ile planlanan görüşme, Rus Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un beklenmedik ziyareti nedeniyle kısmen iptal edildi. Von der Leyen, Sırbistan’ın Rusya yaptırımlarına katılmasını şart koşarak, “AB üyeliği için net seçim yapın” dedi. Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani ve Başbakan Albin Kurti ile Brüksel’de yapılan görüşmede, Sırbistan-Kosova normalleşmesi ve kuzeydeki Serb azınlık hakları gündeme geldi. Turun son durağı Karadağ’da, Başbakan Milojko Spajić ile 2028 üyelik hedefi “ulaşılabilir” olarak nitelendirildi, ancak yargı bağımsızlığı reformları vurgulandı.

Bu tur, haftanın en çok konuşulan olayı oldu; X platformunda #VonDerLeyenBalkans etiketiyle 50 binden fazla paylaşım yapıldı. Euronews’e göre, ziyaretler sırasında AB heyetine eşlik eden diplomatlar, Rusya’nın bölgedeki hibrit etkisini (siber saldırılar ve dezenformasyon) raporladı.

Growth Plan ve AB Fonlarının RolüGrowth Plan, 2024-2027 dönemi için €6 milyar (2 milyar hibe, 4 milyar kredi) öngörüyor. Von der Leyen, tur sırasında beş ülkenin (Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Sırbistan, Kosova, Karadağ) reform ajandalarını onayladı; Bosna-Hersek ise etnik bölünmeler nedeniyle beklemede. Fonlar, yolsuzlukla mücadele (%30 pay), yeşil ekonomi (%25) ve dijital dönüşüm (%20) alanlarına odaklanıyor. Örneğin, Sırbistan’a €1,5 milyar ayrılırken, şart olarak Kosova ile diyalog ilerlemesi konuldu. Dünya Bankası’nın Ekim 2025 raporuna göre, bu fonlar bölge büyümesini %3,7’ye taşıyabilir, ancak reform gecikmeleri %1 kayıp yaratır.

Hafta içinde, Von der Leyen’in açıklamaları Balkan medyasında yankılandı. Balkan Insight, “AB‘nin son şansı mı?” başlıklı analizinde, Rusya’nın enerji bağımlılığını (Sırbistan’ın %80 Rus gazı) vurguladı. X’te

hesabı, fonların Web3 ve kripto regülasyonlarına etkisini tartıştı; Arnavutluk’un MiCA uyumlu yasa tasarısı öne çıktı.

Bölgesel Etkiler ve EleştirilerTur, haftanın ekonomik gündemini domine etti. Euronews, AB’nin genişleme önceliğini vurgularken, Antonio Costa’nın “Batı Balkanlar olmadan Avrupa eksik” sözlerini aktardı. Ancak, Sırbistan medyası Vuçiç’in “Rusya dostluğunu terk etmeyiz” çıkışını savundu. Kosova’da, Srpska Lista skandalı sonrası normalleşme umutları arttı, ancak sınır gerilimi devam ediyor. Bosna’da sel yardımı, €100 milyonla haftanın insani zirvesiydi; 10 bin ev etkilendi.

Karşılaştırma tablosu:

Bu tablo, fon dağılımını gösteriyor.

Gelecek Beklentileri ve Halk TepkileriTur sonrası, 4 Kasım Brüksel Zirvesi bekleniyor; Moldova ve Ukrayna da dahil edilecek. X’te

, zirveyi “genişleme diyaloğu” olarak nitelendirdi. Halkta, AB umudu %60 (Pew Araştırması), ancak Rusya etkisi endişe yaratıyor.

Sonuç: Entegrasyonun Yeni DönemiVon der Leyen’in Batı Balkanlar turu, haftanın en ses getiren haberi olarak AB’nin kararlılığını gösterdi. Reformlar hızlanırsa, 2030 üyelikleri gerçekçi. Von der Leyen Batı Balkanlar turu 2025, AB Growth Plan Balkanlar, Sırbistan Kosova gerilimi aramalarıyla güncel kalın.