Rutte’nin Türkiye sözleri Yunanları çileden çıkardı: ‘SAFE’te halı serdi’

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’nin, Türkiye’yi AB’nin savunma projesi Avrupa Güvenlik Eylemi’ne (SAFE) dahil etmek için devreye girdiği iddiası Yunanistan’da tepkilere neden oldu. Yunan basını, Rutte’nin Türkiye’yi önemli bir müttefik olarak gördüğünü ve bu durumun Atina’da rahatsızlık uyandırdığını belirterek, Ankara’nın SAFE’ten 150 milyar euroluk fon alma ihtimali bulunduğuna dikkat çekti.

Geçtiğimiz hafta perşembe günü Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin büyükelçileriyle toplantı yapan Rutte, Türkiye’nin SAFE’e katılımına destek verdi ve AB ile Türkiye arasında diyaloğun geliştirilmesi çağrısında bulundu. Rutte’nin açıklamaları, Ankara’nın 150 milyar euroluk programa katılım başvurusuyla aynı döneme denk geldi.

Rutte’nin, Brüksel’de AB üye ülkelerinin daimi temsilcileriyle gerçekleştirdiği görüşme, NATO Genel Sekreteri’nin bu seviyede bir AB toplantısına ilk katılımı olarak kayıtlara geçti.

TÜRKİYE’NİN ÖNEMİNİ ANLAMA ÇAĞRISI

Büyükelçilerle toplantısında söz alan Rutte, AB’nin savunma kabiliyetlerini güçlendirme çabalarına vurgu yaptı. NATO Genel Sekreteri, Türkiye’nin SAFE programına dahil olmasının, NATO ile AB arasındaki savunma alanında iş birliğinin artmasını mümkün kılacağı mesajını verdi. Rutte ayrıca üye ülkeleri, Türkiye’nin savunma yetenekleri ve Avrupa-NATO iş birliğindeki önemini anlamaya davet etti.

Kathimerini’ye konuşan ve ismi açıklanmayan Avrupalı bir diplomatik kaynak, Rutte’nin AB-Türkiye savunma iş birliğini teşvik etme çabalarının yeni olmadığını ifade etti. Yunan gazetesi, NATO Genel Sekreteri’nin tutumunu “Rutte Türkiye’ye SAFE’te halı serdi” başlığıyla manşetine taşıdı. Kathimerini, Rutte’nin sözlerini, “AB’nin NATO ile daha fazla iş birliği arzulaması halinde, Türkiye ile de daha fazla etkileşime geçmesi ve diyaloğu derinleştirmesi gerektiğini” ima ettiği şeklinde yorumladı.

RUTTE’NİN TÜRKİYE TUTUMUNDA UKRAYNA VE MACRON ETKİSİ

NATO Genel Sekreteri’nin AB’den Ankara’ya yönelik iyi niyet adımları atmasını istemesi bir ilk değil. Rutte, şubat ayında katıldığı gayriresmi bir Avrupa Konseyi toplantısında da Türkiye ile savunma iş birliğinin güçlendirilmesinin önemine dikkat çekmişti. Rutte o zaman da AB üyesi ülkeleri Ankara ile doğrudan diyaloğa girmeye teşvik etmişti.

Avrupalı diplomatik kaynaklar, o tarihten bu yana Türkiye’nin savaş sonrası Ukrayna’yı desteklemek için oluşturulan “gönüllüler ittifakı” toplantılarına neredeyse tam katılım gösterdiğini hatırlattı.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da olası bir barış anlaşması sonrasında Ankara’nın askeri bir misyona aktif katılım niyetini birçok kez vurguladığına dikkat çeken Kathimerini, bu gelişmelerle Rutte’nin Türkiye’yi destekleyen tutumunun pekiştiğini ifade etti.

Rutte, son olarak 20 Ağustos,’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı aramıştı. İki isim, Ukrayna’da barış süreci ve Karadeniz’in güvenliği konularında görüş alışverişinde bulunmuştu.

TÜRKİYE LEHİNE KONUŞMASI İLK DEĞİL

Rutte’nin Türkiye’ye karşıt bir tutum sergilememesini eleştiren Kathimerini, eski Hollanda başbakanının NATO Genel Sekreterliği görevine geldiği geçen ekim ayından bu yana Türkiye lehine birçok girişimde bulunduğunu öne sürdü.

Yunan gazetesi, mayıs ayında Antalya’da düzenlenen gayriresmi NATO dışişleri bakanları toplantısında Rutte’nin Türkiye‘ye Eurofighter satışına destek verdiğini kaydetti. Eurofighter’ların satın alınması konusunda Almanya’nın tutumuna atıfta bulunan Rutte, “İttifak içinde hiçbir kısıtlama olmamalıdır” açıklamasını yapmış ve Türk savunma sanayiinin NATO için önemini övmüştü.

YUNANLARIN SON UMUDU AB’Yİ İKNA ETMEK

Kathimerini’nin görüşüne başvurduğu başka bir Avrupalı yetkili ise SAFE‘in bir Avrupa programı olduğunun ve nihai karar yetkisinin, kimin hangi koşullarla katılacağına dair kararı verecek olan AB üyesi ülkelerde bulunduğunun altını çizdi. Kaynak, NATO’nun konuya ilişkin nihai karar alma gücü bulunmadığını bildirdi.

Avrupa fonlarının, NATO’nun Avrupalı müttefikleri tarafından kullanılacak savunma sistemlerinin inşası için ayrıldığını belirten diplomat, “(Programdan) Doğrudan yararlanan taraf NATO olacak. Dolayısıyla İttifak, yabancı parayla savunma yeteneklerinin geliştirilmesini engellediği için koşullar koyamaz” ifadelerini kullandı.

hürriyet