К. Makedonya’daki gençlerin yüzde 23,7’si ne okuyor ne de çalışıyor

12 Ağustos Dünya Gençlik Günü tüm dünyada gençlerin sesi duyurulurken, Kuzey Makedonya’daki gençler bu günü yine sistemsel zorluklar, kısıtlı fırsatlar ve belirsiz bir gelecek gölgesinde karşılıyor.

Ülkedeki gençlik derneklerinden biri olan HERA, gençlerin yaşadığı sorunlara dikkat çekerek yetkililere çağrıda bulundu.

Resmi verilere göre, ülkede 15-29 yaş arası gençlerin %23,7’si ne eğitimde, ne istihdamda ne de mesleki eğitimde yer alıyor. Bu oran, Avrupa ortalamasının oldukça üzerinde. HERA’ya göre bu durum, genç kuşağa yönelik ciddi bir sistemsel ilgisizliğin göstergesi.

Gençlerin büyük kısmı kamu hizmetlerine erişimde zorluk yaşıyor, kamu yaşamına katılım oranı düşük ve kurumsal güven az. Gençlerin üçte ikisi, karar alma süreçlerine dahil edilmediklerini düşünüyor, %70’i ise politikaya ilgi duymuyor.

Yapılan bir başka araştırma da benzer sonuçlar ortaya koyuyor: Gençlerin %51,4’ü devletin gençlerin sorunlarına hiç önem vermediğine inanıyor, yalnızca %1,1’i yetkililerin kendilerini önemsediğini düşünüyor.

Gençlik Yasası Var, Uygulama Yok

2020 yılında yürürlüğe giren Gençlik Katılımı ve Politikaları Yasası, yerel düzeyde uygulanmakta yetersiz kalıyor. Ülkedeki 80 belediyeden yalnızca 19’unda gençlik konseyi kurulmuş, yalnızca 7 belediye yerel gençlik stratejisine sahip.

Özellikle küçük şehirlerde ve kırsal bölgelerde gençler, kamusal alan eksikliği, kültürel izolasyon ve alternatif eğitim fırsatlarının yokluğu gibi sorunlarla baş başa. Birçok genç hiçbir dernek veya sivil oluşuma üye değil.

Gençler Psikolojik Destek İstiyor

Gençler arasında psikolojik sorunlar da artışta. 15 yaşındaki kızların %64’ü haftada en az bir kez psikosomatik sorun yaşadığını bildirirken, %53’ü depresif ruh hali içinde olduğunu ifade ediyor. Şiddet olaylarının artışı da dikkat çekiyor. HERA, çocuk ve gençlerin psikolojik sağlığının korunması için özel programların oluşturulması çağrısı yapıyor.

Gençlere Sadece Sloganlar Değil, Politika Gerek

HERA, yaklaşan yerel seçimler öncesinde, tüm belediye başkanı ve meclis üyesi adaylarını gençlerle doğrudan diyalog kurmaya çağırıyor:

“Gençlerin yaşam koşullarını iyileştirmek için gerçekçi adımlar atılmalı. Sadece deklaratif destek değil, somut politikalar gerekiyor.”

Derneğin Önerileri:

Her belediyede işlevsel gençlik konseyleri kurulmalı, bu yapılar karar alma süreçlerinde etkin rol oynamalı.

Yerel bütçelerde gençlik politikalarına özel kalem ayrılmalı ve harcamaların planlanması gençlerle birlikte yapılmalı.

Ücretsiz, güvenli kamusal alanlar ve gençlik merkezleri özellikle kırsal bölgelerde sağlanmalı.

Yerel istihdam programları, mentorluk merkezleri ve genç girişimcilere yönelik sübvansiyonlar desteklenmeli.

Psikolog, sosyal hizmet uzmanı ve mobil ekiplerle donatılmış yerel ruh sağlığı hizmetleri sunulmalı.

Gençlik örgütleriyle işbirliği içinde gayriresmî eğitim ve kültürel programlar yaygınlaştırılmalı.

Tüm yerel kalkınma stratejilerinde gençler söz sahibi olmalı.

HERA, gençlerin ülkeden göçünü durdurmanın patriotik sloganlarla değil, ancak onların potansiyeline ve yaşam koşullarına yapılacak ölçülebilir, uzun vadeli yatırımlarla mümkün olacağını vurguluyor.

“Gençler toplumun kenarında değil, karar mekanizmalarının merkezinde yer almalıdır.” diyen dernek yetkilileri, siyasetçileri, kurumları, medyayı ve sivil toplumu gençleri gerçek paydaş olarak görmeye çağırıyor.

TV21